Verzetsgroep De Geuzen

Vier dagen nadat Duitsland ons land was binnengevallen, richtte de uit Schiedam afkomstige Bernard IJzerdraat samen met onder andere de Vlaardinger Arij Kop, de eerste verzetsgroep van Nederland op. De prijs die de leden van de groep moesten betalen was hoog.

'De Geuzen', de eerste Nederlandse verzetsgroep

Op 15 mei 1940, één dag na het bombardement op Rotterdam, schrijft Schiedammer Bernard IJzerdraat het eerste Geuzenbericht, een vlammend protest tegen de Duitse overheersing. Kort daarop zoekt hij contact met Vlaardingers Jan Kijne en Arij Kop en zo ontstaan de Geuzen, de eerste verzetsgroep van Nederland. De oprichters ontlenen hun naam aan de historische Geuzen uit de Tachtigjarige Oorlog.

IJzerdraat, Kijne en Kop zoeken naar geschikte medestrijders in hun kennissenkring, waaronder leden van de wandelsportvereniging 'Flardinga', mensen die graag hun steentje aan het verzet bij willen dragen. Tijdens hun wandeltochten kunnen ze immers makkelijk nagaan waar zich Duits afweergeschut, opslagplaatsen, telefoonleidingen en kabelaansluitingen bevinden. Belangrijke informatie die zij aan de Engelsen proberen door te spelen.

In de weken en maanden daarna sluiten steeds meer Vlaardingers, Schiedammers, Maassluizers en anderen zich bij de verzetsgroep aan. In november 1940 worden - nadat iemand zijn mond voorbij had gepraat - honderden Geuzen, die nog moesten leren hoe de ondergrondse strijd discreet gevoerd moest worden, gearresteerd. Na een schijnproces, waarmee de Duitsers een daad willen stellen, worden vijftien Geuzen ter dood veroordeeld. Drie Geuzen krijgen gratie omdat ze nog minderjarig zijn.

Samen met drie uit Amsterdam afkomstige leiders van de Februaristaking die de plekken van het drietal moeten innemen, zijn de vijftien Geuzen op 13 maart 1941 op de Waalsdorpervlakte ter dood gebracht. Dit is de prijs die de verzetsmannen moeten betalen, maar ondanks de executies gaat het verzet door, want het eenmaal ontstoken vuur is niet meer te blussen. Het bekende gedicht 'De achttien dooden' van Jan Campert (1902-1943), is aan hen gewijd.

Ter nagedachtenis aan....

In 1981 wordt een comité opgericht om geld in te zamelen voor een op te richten Geuzenmonument in Vlaardingen, ter nagedachtenis aan 'de achttien' en aan de andere Geuzen die in concentratiekampen waren gestorven. De Vlaardingse beeldhouwer Leen Droppert (1930) ontwerpt het monument dat in 1983 door toenmalig Koningin Beatrix wordt onthuld. In 1984 wordt het Geuzenmonument geadopteerd door de voormalige school 'De Vaart', nu het College VOS. Leerlingen van die school leggen sindsdien bij de herdenking op 13 maart, bloemen bij het monument, voorafgaand aan de jaarlijkse uitreiking van de Geuzenpenning.

Deze Geuzenpenning wordt sinds 1987 door de Stichting Geuzenpenning toegekend aan mensen en organisaties, die zich op bijzondere wijze hebben ingezet voor democratie of tegen dictatuur, discriminatie en racisme. De stichting is opgericht om de idealen van en de nagedachtenis aan de verzetsgroep 'De Geuzen' levend te houden.

Geuzenmaand

De maand maart staat in Vlaardingen elk jaar in het teken van het geuzenverleden. Rondom de uitreiking van de Geuzenpenning worden door verschillende organisaties activiteiten georganiseerd. Meer informatie is te vinden op www.geuzenmaand.nl