De Dr. H. Bavinckschool

In 1950 startte met de bouw van een zogenaamde 'Finse Panagroschool' de geschiedenis van de Dr. H. Bavinckschool in Vlaardingen.

‘Finse Panagroschool’

Door de explosieve toename van het inwonertal van Vlaardingen (van 30.000 in 1936 tot 60.000 in 1956) ontstond er na de Tweede Wereldoorlog een flink tekort aan schoolgebouwen. Men ondernam hierop actie door in korte tijd een viertal houten, zogenaamde ‘Finse Panagroscholen’, neer te zetten.

Het houten schoolgebouw van de Dr. H. Bavinckschool in 1966. Fotograaf: Foto Boer, Collectie Stadsarchief Vlaardingen, T085-016.

De Hugo de Grootschool en de Don Boscoschool verschenen aan de Curaçaolaan, de Prinses Wilhelminaschool aan de Floreslaan en de vierde werd geplaatst aan de Burgemeester Pruissingel, op de plek van de huidige Dr. H. Bavinckplaats. Deze houten school bood soelaas aan de overvolle klassen van de Koningin Emmaschool aan de Emmastraat en kreeg de naam ‘Dr. H. Bavinckschool’. Na de Tweede Wereldoorlog plaatste men in totaal 115 van dit soort scholen in 50 Nederlandse gemeenten om het enorme tekort aan scholen dat door de naoorlogse 'babyboom' was ontstaan, op een snelle manier op te lossen. Een dergelijke school kon namelijk in een tijdsbestek van 13 weken worden geplaatst.

Wie was Dr. Bavinck?

De gereformeerde dr. Herman Bavinck, waaraan de school haar naam dankt, was theoloog, predikant en politicus en heeft veel voor het christelijk onderwijs betekend. Samen met Abraham Kuyper was hij bovendien één van de grondleggers van de Gereformeerde Kerken in Nederland. Dr. Bavinck is op 29 juli 1921 op 66-jarige leeftijd in Amsterdam overleden. Vijf dagen later, op 3 augustus, is hij op begraafplaats Emaus in het graf van de familie van zijn vrouw Johanna Adriana Schippers, begraven.

Vier jaar na het neerzetten van deze Finse school, in 1954, bouwde men vlak naast het houten schoolgebouw dat ondertussen ook alweer overvol was geraakt, speciaal voor de kleuters een stenen gebouw met vier klaslokalen. De hoofdingang hiervan bevond zich aan de Groen van Prinstererstraat. De school kreeg dezelfde naam als de lagere school: de Dr. H. Bavinck kleuterschool.

Leerlingen van de toenmalige Da Costaschool poseren naast het schoolgebouw. Collectie Stadsarchief Vlaardingen, P3959.

Zowel de lagere school als de kleuterschool was tot 1967 op gereformeerde grondslag gestoeld. Vanaf 1 augustus van dat jaar kwam daar verandering in. Alle gereformeerde en hervormde scholen in Vlaardingen vielen vanaf dat moment onder de nieuwe ‘Vereniging voor Christelijk Schoolonderwijs te Vlaardingen’. Zo maakte het etiket ‘gereformeerd’ plaats voor de meer algemene benaming ‘christelijk’.

Houten schoolgebouw verwoest

De brandweer probeert tevergeefs het vuur onder controle te krijgen. Collectie Stadsarchief Vlaardingen, Hi2724-4.

In mei 1981 brandt tot ieders ontsteltenis de Finse Panagroschool vrijwel volledig af. De leerlingen en leerkrachten moeten noodgedwongen naar het om de hoek gelegen schoolgebouw van de Da Costaschool verhuizen, waarmee ‘De Bavinck’ drie jaar eerder al was gefuseerd. Deze Da Costaschool heeft overigens ook nog een periode – van 1959 tot 1967 – ‘Marnixschool’ geheten.

De plek waar het houten schoolgebouw stond, werd pas in 1985 weer bebouwd, nu met eengezinswoningen. Het nieuw ontstane blok woningen kreeg de naam ‘Dr. H. Bavinckplaats’.

Het uit 1922 en deels uit het begin van de jaren vijftig daterende oude ‘Da Costaschool’-pand wordt in 1982 volledig gerenoveerd. In februari 1983 vindt de feestelijke opening van de ‘nieuwe’ school plaats. Van 1981 tot 2011 hebben duizenden leerlingen hier de basisschool doorlopen.

De Dr. H. Bavinckschool rond 1980, gezien vanaf de Burgemeester Pruissingel. Collectie Stadsarchief Vlaardingen, T085-073.

In 2011 wordt het oude gebouw gesloopt. De leerlingen krijgen tijdelijk les in een noodgebouw aan de Groen van Prinstererstraat. Op het braakliggend terrein tussen de Burgemeester Pruissingel, de Van der Driftstraat en de Da Costastraat voeren archeologen voorafgaand aan de nieuwbouw verschillende onderzoeken uit. Daarbij vinden ze sporen van bewoning uit de Romeinse tijd. 

Een kuil uit de Romeinse tijd met houtskoolspikkels. Fotograaf: T. de Ridder, Collectie Archeologie Vlaardingen.

Op 7 juli 2014 betrekken de leerlingen van de Dr. H. Bavinckschool het nieuwe kleurrijke gebouw van Vink + Veenman.

Bronnen

  • W.C. den Breems, 1998: Het fenomeen Finse Scholen, in Tijd-Schrift nr. 70.
  • K.W. Netten, 1992: Van Hofjesstraat tot Kruidenpad, 125 jaar Christelijk onderwijs in Vlaardingen (1867-1992).
  • K. Leijnse & T.E. Porreij-Lyklema, 2013: RAAP-rapport 2725. Plangebied Da Costastraat (Bavinckschool), gemeente Vlaardingen, archeologisch onderzoek: een opgraving. 
  • Jubileumnummer schoolkrant ‘Kontaktpuntjes’.
  • Website IKC De Bavinck